De 21e eeuw wordt op het gebied van arbeidsverhoudingen het tijdperk van ‘duurzame inzetbaarheid’ volgens AWVN. Het realiseren van nieuwe arbeidsverhoudingen die dat mogelijk maken, is het wenkende perspectief dat AWVN samen met de drie vakbonden in de marktsector schetst.
door Hans van der Steen, Directeur Arbeidsvoorwaarden Werkgeversvereniging AWVN
Meer werk met minder mensen
‘Een veranderende arbeidsmarkt vraagt om nieuwe arrangementen. Er is straks meer werk met minder mensen. Werkgevers merken al dat het steeds moeilijker wordt om personeel te vinden. Ze moeten inspelen op de behoefte van mensen om werk en privé goed te kunnen combineren. Mantelzorg is een van de taken die daarbij een rol spelen maar is niet het enige. Werkgevers moeten een ander businessmodel ontwikkelen, anders heb je de keus tussen geen mensen of mensen voor wie je werk/privé faciliteert. Een werkgever in een ziekenhuis denkt bijvoorbeeld na hoe hij vrouwen kan ’triggeren” om een paar uur meer te werken zodat het personeelsprobleem wordt opgelost.’
Aandacht voor ouderen op de arbeidsmarkt
AWVN wil graag aandacht voor de grote aantallen ouderen die de komende jaren de arbeidsmarkt gaan verlaten. ‘Betaald werk moet steeds vaker concurreren met bijvoorbeeld mantelzorg, omdat de zorgkosten de pan uit rijzen. Werkgevers moeten daarom een creatieve manier bedenken om personeel vast te houden. Een creatieve manier is bijvoorbeeld ondersteuning van professionals met georganiseerde, persoonlijke dienstverlening. Dit kan ook weer banen aan de onderkant van de arbeidsmarkt creëren en ontlast medewerkers in de privésfeer.’
CAO afspraken
‘Het thema werk en mantelzorg raakt steeds meer uit de sfeer van het maatschappelijk engagement. Het wordt meer een businesscase die om nieuwe oplossingen vraagt. Recente CAO afspraken zoals bij de NS, gemeenten, provincies en waterschappen laten zien dat werkgevers en werknemers het probleem onderkennen. Zij gaan op zoek naar oplossing tussen leidinggevende, medewerker en maatwerkoplossingen. CAO’s van Aegon, UWV en Movares laten zien dat de arbeidsmarkt de trigger is; dit soort afspraken verhogen het imago als werkgever op de arbeidsmarkt ‘
Onomkeerbare trend
‘CAO’s worden steeds minder collectief. Een onomkeerbare trend is dat er meer ruimte komt voor individuele arrangementen en budgetten. Dit komt mede vanuit de concurrentie tussen betaalde arbeid en onbetaalde activiteiten van werknemers.Een voorbeeld hiervan is de levensloopregeling. Werknemers sparen hiervoor en op het moment dat zij dit bijvoorbeeld voor mantelzorg willen inzetten, zou de overheid dit fiscaal aantrekkelijk kunnen maken. De wetgever kan dit veel meer ondersteunen. Bovendien kan de overheid het ook als businesscase oppakken om inzicht te krijgen in de kosten/baten van mantelzorg.’
Inzet van AWVN
‘Binnen de AWVN zijn een aantal projecten rond duurzame inzetbaarheid uitgevoerd. De vereniging signaleert trends, creëert draagvlak en levert producten, halffabricaten. Een voorbeeld hiervan is het 3×3 model over het waarom, wat en hoe van duurzame inzetbaarheid.’