Hanneke Middel (53), teamleider verpleegkundigen in het Wilhelmina Ziekenhuis in Assen, heeft acht maanden voor haar terminale moeder gezorgd. Nu zorgt ze voor haar vader (85). ‘Mantelzorg is niet te plannen. Je collega’s moeten het je echt gunnen.’
De zorg voor haar moeder begon geleidelijk met een griepje. Langzaam wordt haar moeder zieker en krijgt ze kanker. Uiteindelijk komt het slechte nieuws. ‘Het was de wens van mijn moeder om tot het einde van haar leven thuis te blijven.’ De twee zussen van Hanneke springen veel bij, maar het is Hanneke die bij haar ouders gaat inwonen. ‘Ik woon in de buurt, ik ben alleen en daarbij ben ik verpleegkundige. Dat zijn toch vaak de karakteristieken van de types die het op zich nemen. Dat zie ik ook bij collega’s om me heen. Wij zorgen en wij regelen graag. Tillen, draaien, wassen, daar hoef ik niet over na te denken.’
Vanzelfsprekend zorgen voor je naasten
Hanneke heeft een beetje moeite met het woord ‘mantelzorger’, omdat het voor haar méér dan vanzelfsprekend is. ‘Je levert dingen in, maar daar komt zoveel meer voor terug wat je anders had gemist. De laatste maanden met mijn moeder was een intense tijd, waarin iedere emotie voorbij komt. Moeilijk, maar ook mooi. Uitgangspunt is wel dat je een goede relatie hebt met degene voor wie je zorgt. Na het overlijden van mijn moeder was het gevoel, naast natuurlijk het verdriet: het is ons gelukt om tot het einde voor haar te zorgen, zoals wij, als familie, dat graag wilden.’
Actief meedenken
Een fulltime baan én zorgen voor een moeder in de terminale fase ging niet samen. ‘Het wettelijke zorgverlof was niet voldoende. Dus ik moest iets regelen met mijn werk. Dan moeten je werkgever en je collega’s het je wel gunnen. Mijn leidinggevende zei: ‘Je hebt dit op je genomen en wilt dit graag doen. Hoe kunnen we dat realiseren?’ Personeelszaken denkt mee over de mogelijkheden. Uiteindelijk krijgt Hanneke het aanbod om tijdelijk 50 procent minder te gaan werken, met de garantie om dit op elk gewenst moment terug te kunnen draaien. ‘Ik was heel blij met dit aanbod. Geweldig!’
Steun vragen aan collega’s
Voordat Hanneke ingaat op dit aanbod, bespreekt ze het heel bewust met haar team. ‘Dit krijg ik van het ziekenhuis aangeboden. Wat vinden jullie ervan? Het zijn namelijk je collega´s waar je mee samenwerkt en die je om flexibiliteit vraagt.’ En ook al heeft het gevolgen voor haar team, ook hier krijg ze veel steun. ‘Ik werkte elke dag een paar uur. Mijn werktijden waren aangepast aan het ritme van mijn moeder. Als mijn vader belde: het gaat niet goed, ging ik zo op de fiets terug. Mijn collega´s zeiden: ga, ga en namen dan mijn werk over.’
Mantelzorg: fase in je leven
Op dit moment is Hanneke weer fulltime aan het werk en zorgt ze voor haar vader. Elke dag gaat ze langs en helpt ze hem met de dagelijkse dingen als wassen en koken. ‘Het is een fase in je leven. Mantelzorger zijn is niet in te plannen. Als er iets gebeurt, moet je ineens weg. Op mijn werk hebben we bijna allemaal de leeftijd, dat de zorg rondom je ouders begint. Als een collega weg moet of een gunst vraagt, komt dat natuurlijk wel eens slecht uit. Maar wij zijn zo gewend om te bedenken: besef goed dat jij morgen de persoon kan zijn die dat nodig heeft. Het is hier geven, nemen en gunnen.’
Speerpunten uit het verhaal van Hanneke:
• ‘Mantelzorg is niet te plannen. Je collega’s moeten het je echt gunnen.’
• ‘Je levert dingen in, maar daar komt zoveel voor terug wat je anders had gemist.’
• Een meedenkende leidinggevende: ‘Hoe kunnen we het voor jou realiseren?’
• Aanbod om tijdelijk 50% minder te gaan werken, met terugdraaigarantie
• Erbij betrekken van je collega´s: ‘Dit krijg ik aangeboden. Wat vinden jullie ervan?’
• ‘Mijn werktijden konden worden aangepast aan het ritme van mijn moeder.’
• ‘Het draait om geven, nemen en gunnen: Besef goed dat jij morgen ook mantelzorger kan zijn die de steun van collega´s hard nodig heeft.’