Wat als mantelzorgtaken steeds zwaarder worden?
Ria Cozijnsen, medewerkster bij HaaglandenMC deelt haar ervaring.
Werk en mantelzorgtaken combineren is voor heel veel werkgevers en werkende mantelzorgers helemaal niet zo ingewikkeld. Lastig is dat elke mantelzorgsituatie anders is en een maatwerkoplossing vraagt. Mantelzorg verlenen, houdt vaak ook een keer op. Niet voor Ria Cozijnsen, medewerker medische microbiologie bij HaaglandenMC. Ria zorgt voor haar echtgenoot met een progressieve ziekte die lijkt op MS en voor haar 25-jarige, nog thuiswonende zoon met ADHD, dyslexie en PDD NOS. Ria is daardoor al jaren noodgedwongen kostwinner en combineert haar werk met zorgtaken die steeds zwaarder worden. Hoe hou je dat vol?
Wees open naar collega’s en je werkgever toe
Ria: “Ik vind het heerlijk om te puzzelen in het lab van Haaglanden MC. Mijn werk is echt tijd voor mezelf, even weg van alle zorg thuis. Ik werk ook in een heel leuk team. Je merkt dat je kringetje heel klein wordt. Na het werk staan de zorgtaken thuis te wachten. Tijd voor een middagje de stad in met een vriendin, voor sociale contacten is er bijna niet. Kort na de geboorte van onze zoon, werd mijn man ziek. In het begin was alles prima te doen. Wij deelden de zorg voor onze dochter en de bijzondere zorg voor onze zoon. Naarmate mijn man steeds zieker werd, verschoven de zorgtaken naar mij en nam ik op een gegeven moment ook de zorg voor mijn man op me. Dat gaat heel geleidelijk. Je doet het gewoon en gaat door tot het moment dat het te veel wordt.
“Als je ziet dat er zaken moeten gebeuren, maar je hebt er de energie niet voor. Dan is het te laat.”
Vorig jaar mij zat ik er helemaal doorheen. Ik zag dat zaken moesten gebeuren, maar ik had de energie er niet voor. Ik weet nu dat dat het moment is dat je over je grens bent gegaan. De bedrijfsmaatschappelijk werker zei meteen: “Je bent overbelast.” Ik ben toen heel goed opgevangen door mijn collega’s bij HaaglandenMC. Ik werd meteen van de oproepdiensten afgehaald. Ik had nog veel vrije dagen staan en ben 4 dagen gaan werken. Als ik een keer plotseling naar het ziekenhuis moet, dan probeert het team dat in te passen. Mijn tip aan andere werkende mantelzorgers is dan ook: ben open naar collega’s en je werkgever over je thuissituatie. Er kan natuurlijk alleen begrip zijn als ze weten wat er speelt.
Voorbereiden op de nabije toekomst
Mijn zoon heeft sinds kort een baan en dat doet hem heel goed. Hij wordt hierdoor een stuk volwassener. Hij wil straks vast ook graag ‘op zichzelf’ wonen in een begeleid wonen project. De zorg voor hem zal altijd blijven, maar mijn dagelijkse zorgtaken zullen dan wel afnemen. Aan de andere kant is te verwachten dat mijn man straks totaal rolstoelafhankelijk wordt. Hij kan nu nog een paar meter lopen. Kan hij dat niet meer, dan wordt het echt heel zwaar om hem in bed te tillen, op het toilet te helpen, etc. Om mijn werk en zorgtaken te kunnen blijven combineren, hoop ik van de 58+ regeling gebruik te kunnen maken. Een mantelzorgvriendelijke benadering van oudere medewerkers of een soepele ouderenbeleid in het algemeen, dat zou mij enorm helpen. En vier in plaats van 5 dagen in de week werken, bevalt heel goed. Ik neem me ook voor om af en toe tijd voor mezelf te plannen. Ik vind het heerlijk om in mijn moestuin te werken. Maar ook eens aan mezelf denken, tijd voor mezelf maken, dat is voor mij misschien wel de lastigste uitdaging die er is…”
Diana Zandvliet, Zorgmanager HMC
“Ik geef leiding aan een team van 60 mensen. Voor een groot deel vrouwen, dus er zijn altijd wel een paar mantelzorger. Mantelzorg komt bij ons ter sprake tijdens het jaargesprek en ik weet veel van mijn medewerkers. Als er problemen thuis zijn, dan ben ik daar vaak wel van op de hoogte. Dan vraag ik informeel hoe het gaat. Ik zie het ook wel aan collega’s als het niet goed gaat en dan praat ik gewoon even met ze”, aldus Diana.
Welke oplossingen zijn er om werk en mantelzorg te combineren?
Diana: “Andere diensten inplannen, tijdelijk iets minder werken, iets later beginnen of iets eerder naar huis. Het is wel altijd een uitdaging. Op de kliniek is er gewoon altijd drukte. Ik kan niet tegen iemand zeggen: Nou, je hoeft even helemaal niet meer te komen werken. Maar als je het gesprek aangaat en samen zoekt naar oplossingen, dan krijg je gelukkigere medewerkers die niet ziek zijn en gemotiveerd hun werk doen.”
Wat levert die flexibiliteit jou op?
“Dat als ik mensen iets geef, dat mensen mij ook een keer iets teruggeven. Een volgende keer heeft een andere collega hulp nodig of is ziek en dan zijn zij beried om in te springen en een keer een dienst over te nemen. We gaan het gesprek en de samenwerking met elkaar aan!”