Thijs Broekmans is eigenaar van Bakkerij Broekmans, een familiebedrijf dat al in 1888 is opgericht. Bakkerij Broekmans bestaat uit 1 bakkerij en 16 winkels in Limburg en Noord-Brabant. In totaal telt het bedrijf 170 medewerkers, fulltimers en parttimers. Twee derde is vrouw, een derde man.
‘Met zo veel medewerkers is mantelzorg voor ons automatisch een belangrijk thema’, vertelt Thijs Broekmans. ‘Zelf vind ik dat mantelzorg er gewoon bij hoort in onze maatschappij. Wij vormen met elkaar de samenleving en zijn een geheel. Als iemand in dat geheel zorg nodig heeft, geef je die. Dat vind ik vanuit de grond van mijn hart en daarom geef ik in mijn bedrijf bewust ruimte om werk en mantelzorg te combineren.’
Per situatie kijken wat er nodig is
‘Ons beleid rond mantelzorg is vooral een kwestie van elkaar helpen. Als een medewerker voor iemand moet zorgen, gaan wij kijken hoe we dat met de collega’s mogelijk kunnen maken. Het is echt iets dat je samen vormgeeft. Iedereen moet zich prettig voelen bij wat je afspreekt. We hebben dan ook niet veel vaste afspraken rond mantelzorg; elke situatie is anders en we kijken per situatie wat er nodig en mogelijk is.
Daarbij stimuleren we medewerkers steeds om zo breed mogelijk naar de situatie en de mogelijkheden te kijken. Het is mooi als medewerkers gaan zien dat er meer oplossingen zijn dan zij in eerste instantie voor mogelijk hielden. Zo denken medewerkers vaak: de huisarts maakt voor die en die tijd een afspraak en ik moet mij daaraan houden. Maar je kunt natuurlijk ook met die huisarts onderhandelen over een tijd die jij wel prima met je werk kunt combineren. We delen zulke voorbeeldverhalen ook in het bedrijf, bijvoorbeeld in de nieuwsbrief die we elke week of elke twee weken versturen. Die voorbeelden kunnen andere medewerkers ook weer inspireren.’
Openheid en eerlijkheid
‘Daarnaast benadruk ik steeds weer dat we het allemaal met elkaar moeten doen. En dat beslissingen voor de ene medewerker, bijvoorbeeld rond mantelzorg, consequenties hebben voor andere collega’s. Alles hangt met alles samen in een bedrijf als het onze; ik vind het belangrijk dat medewerkers zich daarvan bewust zijn. Daarom stuur ik sterk op openheid en eerlijkheid. Ik houd de medewerkers daarbij steeds voor dat ons hoofddoel is dat we lekker brood en lekkere vlaai en taart maken. En dat wij zorgen dat die op tijd bij de klant zijn. Dat is de kern van ons bedrijf en dat moet in elk geval gebeuren. Maar daaromheen hebben we veel ruimte om het werk zo te organiseren als goed is voor alle medewerkers.’
Bijtijds afspraken maken
‘Onze leidinggevenden spelen daarbij een grote rol. Ik stimuleer ze bewust om rond werk en mantelzorg zo proactief mogelijk te werken. Als je ziet aankomen dat mantelzorg gaat spelen, kaart dat dan zo snel mogelijk bij de medewerker en de collega’s aan. Bijtijds afspraken maken werkt altijd beter dan adhoc brandjes moeten blussen. Sowieso vind ik: als je ziet dat iets niet lekker loopt, kom in actie!
Zelf heb ik ook wel eens ongevraagd een medewerker die niet goed in zijn vel zat, geadviseerd om naar de psycholoog te gaan. Natuurlijk doe ik dat dan voorzichtig. Ik bied medewerkers een kans, maar het is aan henzelf om er iets mee te doen. Mensen zien soms zelf niet goed meer wat er in hun situatie precies speelt. Zij zitten dan als het ware vast in hun eigen systeem, hun eigen vaste patronen. Je “moet” ze dan wel eens uit hun comfortzone halen, om weer beweging in hun situatie te krijgen. Het is als leidinggevende de kunst om dat te doen voor andere medewerkers last krijgen van die situatie.
Rond het combineren van werk en mantelzorg geldt in ons bedrijf precies hetzelfde: anticipeer zo vroeg mogelijk op wat er gaat spelen. Daarom stuur ik zo op openheid. En dat is in de praktijk best wel eens lastig, want veel mensen hebben de neiging zichzelf wat af te schermen. Niet te veel te delen. Maar ik wil medewerkers steeds weer laten zien dat er meer kan dan zij denken. En dat er verrassend veel mogelijkheden voor ondersteuning zijn. Dat inzicht is de basis voor passende oplossingen voor het combineren van werk en mantelzorg.’
Soms lastige gesprekken
‘Natuurlijk is er ook een spanningsveld rond het combineren van werk en mantelzorg: je wilt je als werkgever ook niet te veel met het privéleven van medewerkers bemoeien en je wilt ook niet alles van het privéleven van je medewerkers weten. Tegelijkertijd moet je soms rond dit thema wel een lastig gesprek aangaan. Het komt wel eens voor dat er met een medewerker afspraken zijn gemaakt, zodat hij mantelzorg kan verlenen, maar dat die zorg niet meer nodig is. Natuurlijk moet je de afspraken dan weer aanpassen. Want je maakt deel uit van een groter geheel en de afspraken voor jou hebben ook weer gevolgen voor het werk van je collega’s. Dus moet je afspraken rond mantelzorg blijven monitoren: hoe is de situatie nu en zijn die afspraken nog steeds nodig?
Niet te veel regeltjes
‘In feite heeft het faciliteren van mantelzorg in je bedrijf alles te maken met gezond boerenverstand. Je hebt er geen HR-afdeling of ingewikkelde cursussen voor nodig. De noodzaak van het thema is een gegeven en met gezond verstand kom je ver genoeg. En wat je vooral niet moet doen: te veel in regeltjes vastleggen. Elk mens en elke situatie is weer anders. Daar sluit je bij aan. Sommige mensen kunnen prima in een grotere context opereren, en andere hebben meer regeltjes nodig. Dat is een gegeven, en zeker niet “goed” of “fout”. Maar een mantelzorgvriendelijk bedrijf zijn zit ‘m absoluut niet in gedetailleerde afspraken.’
Advies voor andere MKB-bedrijven
‘Mantelzorg hoort bij het leven en dus ook het werk. Daarom raad ik elk bedrijf aan om er ruimte voor te maken. Mijn belangrijkste advies daarbij: wees vooral open, eerlijk en duidelijk rond dit thema. Als leidinggevenden richting medewerkers en andersom, maar ook als medewerkers onderling. Open met elkaar communiceren is niet altijd gemakkelijk, maar wel de basis om werk en mantelzorg goed te combineren. Als je eerlijk bent over wat je wel of niet doet en waarom, ontstaat er wederzijds begrip. Dat is voor mij de basis voor het goed organiseren van werk en mantelzorg.’
Stokje doorgegeven aan…
Thijs Broekmans heeft inmiddels het mantelzorgstokje doorgegeven aan een volgend bedrijf. ‘Een Belastingadvieskantoor waarvan ik weet dat zij ook al met het thema bezig zijn en dat op een goede manier doen. Voor hen zal de erkenning krijgen vooral een kwestie zijn van “naar buiten brengen wat er nu al is”.
Sowieso is een lokaal informatiepunt over het combineren van werk en mantelzorg erg belangrijk. Veel MKB-bedrijven halen de informatie toch graag dichtbij. En je enthousiasmeert elkaar als bedrijven sneller als je elkaar al kent. Daarnaast heeft stichting Werk&Mantelzorg ons goed geholpen om mantelzorg in ons bedrijf vorm te geven. We hebben regelmatig praktisch advies gekregen over hoe we het thema met medewerkers kunnen aankaarten bijvoorbeeld. En de Buzztour in april van dit jaar was een leuke manier om het thema bij andere bedrijven onder de aandacht te brengen. Een goed initiatief.’